واردات موز

واردات موز به ایران به‌عنوان یکی از محصولات کشاورزی پرطرفدار، نقش مهمی در تأمین نیازهای غذایی و تنوع سبد مصرفی مردم ایفا می‌کند. با توجه به شرایط اقلیمی ایران که مناسب کشت گسترده موز نیست، این محصول عمدتاً از کشورهای تولیدکننده وارد می‌شود. در این مقاله، به بررسی ابعاد مختلف واردات موز به ایران، از جمله فرصت‌ها، چالش‌ها و راهکارهای بهبود این فرآیند می‌پردازیم.

مراحل واردات موز

اگر قصد خرید و واردات موز دارید و با نحوه ترخیص و قوانین و تشریفات گمرکی آن آشنا نیستید، یا می‌خواهید از آخرین بخشنامه‌های گمرکی مربوط به واردات موز مطلع شوید، تا پایان این مقاله با ما همراه باشید. برای اطلاع از هزینه‌های حمل‌ونقل، اخذ مجوز، ثبت سفارش، مالیات و عوارض و سایر هزینه‌هایی که از لحظه خرید موز تا تحویل کانتینر به این کالا تعلق می‌گیرد، می‌توانید با ما در ارتباط باشید.

صنعت موز، پس از گندم، برنج و ذرت، یکی از چهار صنعت بزرگ تولید محصولات غذایی در جهان است و هر ساله در حال توسعه می‌باشد. با توجه به تولید، توزیع، واردات و صادرات حدود ۱۵۰ میلیون تن موز در سراسر جهان، این تجارت به عنوان یک صنعت چند میلیارد دلاری شناخته می‌شود. ایران نیز با واردات سالیانه حدود ۶۰۰ هزار تن موز تازه از کشورهایی مانند فیلیپین، هند، ترکیه، پاکستان و امارات متحده عربی، یکی از بزرگترین واردکنندگان موز در جهان است. در سال ۱۴۰۰، میزان واردات موز به ایران به حدود ۶۰۲ هزار تن رسید که نسبت به سال قبل، ۶۰ درصد افزایش وزنی داشت. واردات موز در سال ۱۴۰۱ به ۵۷۲ هزار تن کاهش یافت.

موز یکی از میوه‌هایی است که برای رشد به آب و هوای گرمسیری نیاز دارد و در کشورهایی با این شرایط تولید می‌شود. به دلیل نبود شرایط مناسب برای کشت و تولید موز در ایران، واردات این محصول برای تأمین نیاز کشور ضروری است. بنابراین، موز یکی از چهار میوه‌ای است که در کشور ما مجاز به واردات است. همچنین، برای تأیید سلامت و کیفیت موز وارد شده، انجام قرنطینه و آزمایشات و کنترل‌های لازم توسط سازمان استاندارد ضروری است.

بررسی شرایط و بخشنامه‌های گمرکی واردات موز

شرایط واردات موز در سال‌های اخیر با تغییراتی در مجوز ثبت سفارش، تعرفه گمرکی و حقوق ورودی همراه بوده است که به شرح زیر می‌باشد:

در سال ۱۳۹۵، گمرک ایران بخشنامه‌ای صادر کرد که واردات یک کیلوگرم موز با ماخذ حقوق ورودی ۵ درصد به ازای صادرات یک و نیم کیلوگرم سیب درختی مجاز است و تعرفه واردات موز در شرایط عادی ۲۶ درصد تعیین شد (بخشنامه شماره ۹۸/۹۵/۵۶۱۰۶ مورخ ۹۵/۰۳/۲۶).

در سال ۱۳۹۶، حقوق ورودی موز سبز با شماره تعرفه گمرکی ۰۸۰۳۱۰۰۰ به ۲۰ درصد کاهش یافت و به ازای صادرات یک و نیم کیلوگرم سیب درختی، ۲ کیلوگرم پرتغال و یک کیلوگرم کشمش، حقوق ورودی موز به ۵ درصد ارزش کاهش یافت (بخشنامه شماره ۹۶/۹۲۶۴۶۸ مورخ ۹۶/۰۸/۳۰).

در سال ۱۳۹۷، وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام کرد که صادرات سیب درختی از بازارچه‌های مرزی شامل تسهیلات واردات موز با تعرفه ۵ درصد می‌شود و کوتاژهای گمرکی صادرات سیب درختی سال ۱۳۹۶ از تمام گمرکات مشمول این تسهیلات شدند (بخشنامه شماره ۹۷/۵۰۲/۳۹۸۸ مورخ ۹۷/۰۷/۲۵).

از اردیبهشت سال ۱۳۹۹، واردات و ثبت سفارش موز و تامین ارز آن ممنوع شد و فقط به ازای صادرات سیب درختی مجاز شد (بخشنامه شماره ۹۹/۱۴۸۱۷۷۱ مورخ ۹۹/۱۲/۰۱).

در سال ۱۴۰۰، وزارت جهاد کشاورزی ابلاغ کرد که ثبت سفارش و ترخیص محموله‌های موز از محل اظهارنامه‌های صادراتی سیب درختی که در بازه زمانی اول بهمن ماه ۱۳۹۸ تا ۲۴ شهریور ۱۴۰۰ پروانه شده‌اند، به شرط تایید گمرک اجرایی مبنی بر صادرات سیب درجه یک و دو بلامانع است. در این حالت، به ازای صادرات یک و نیم کیلوگرم سیب درختی، یک کیلوگرم کشمش و دو کیلوگرم پرتغال، حقوق ورودی موز ۵ درصد تعیین شد؛ در غیر این صورت، حقوق ورودی ۲۰ درصد اعمال می‌شد (بخشنامه شماره ۱۴۰۰/۱۴۸۹۸۶۶ مورخ ۱۴۰۰/۱۱/۰۲).

در نیمه شهریور سال ۱۴۰۱، گمرک اعلام کرد که از ابتدای سال ۱۴۰۱، ثبت سفارش و واردات موز فقط از محل پروانه‌های صادراتی سیب درختی، پرتقال و کیوی که از تاریخ آن‌ها بیش از یک سال نگذشته باشد، امکان‌پذیر است. همچنین، ثبت سفارش واردات موز از محل صادرات کشمش مجاز نیست. با استفاده از تسهیلات تعرفه ۴ درصد (مصوب ۱۴۰۱/۰۲/۲۷ هیأت وزیران) در خصوص تعدیل ماخذهای سود بازرگانی و اصلاح تعرفه‌ها، واردات موز به ازای صادرات یک و نیم کیلوگرم سیب درختی درجه یک و دو (با تایید گمرک اجرایی) یا یک کیلوگرم پرتقال مجاز است. صادرات سیب درختی درجه ۳ مجوزی برای ثبت سفارش و ترخیص موز نیست و واردات موز از محل صادرات کیوی با پرداخت حقوق ورودی کامل مجاز است (بخشنامه شماره ۱۴۰۱/۸۵۰۶۸۷ مورخ ۱۴۰۱/۰۶/۱۵).

مراحل واردات موز

همان‌طور که می‌دانید، واردات میوه‌ها به طور کلی توسط جهاد کشاورزی ممنوع اعلام شده و تنها چهار میوه تحت شرایط خاص امکان واردات به ایران را دارند. مراحل واردات موز به شرح زیر است:

۱. پیدا کردن بهترین تامین‌کننده
برای انتخاب کشور مناسب جهت واردات موز، داشتن اطلاعات کامل و دقیق درباره کیفیت و قیمت موز تولیدی در کشورهای صادرکننده بسیار اهمیت دارد. گروه بازرگانی ترخیص‌لاین می‌تواند با بهترین تامین‌کنندگان موز هندی و اکوادوری ارتباط برقرار کرده و موز مورد نیاز شما را با بهترین کیفیت و قیمت از گمرک‌های بازرگان، شهید رجایی بندرعباس، میرجاوه و … تأمین کند.

۲. ثبت سفارش موز
پس از یافتن تامین‌کننده مناسب، مرحله بعدی ثبت سفارش موز در سامانه جامع تجارت است. ثبت سفارش موز نیاز به تخصص و تجربه بالا دارد و با ثبت سفارش دیگر کالاها متفاوت است. برای واردات موز به ایران، نیاز به اخذ مجوز از دو ارگان زیر دارید:
۱. مجوز واردات از جهاد کشاورزی: این مجوز شامل استانداردهای خاص برای موز، بررسی کیفیت و ایمنی غذایی، شرایط و قوانین واردات و … است.
۲.مجوز تخصیص ارز از بانک مرکزی: برای واردات موز، باید تخصیص ارز را از بانک مرکزی دریافت کنید. در این مرحله، مدارک مورد نیاز برای درخواست تخصیص ارز به بانک مرکزی ارسال می‌شود.

۳. بیمه و بازرسی
برای کاهش خطرات و مشکلات حمل و نقل موز، قرارداد بیمه کالا و بازرسی کالا از اهمیت بسیاری برخوردار است. این اقدامات می‌توانند به شما در جلوگیری از دریافت موزهای ناسالم و ضعیف و پوشش دادن خطرات حمل و نقل تا رسیدن به مقصد کمک کنند. با انجام بازرسی کالا، می‌توانید اطمینان حاصل کنید که کیفیت موزهای وارداتی با مشخصات تعیین شده در قرارداد مطابقت دارد. همچنین، بیمه کالا هرگونه خسارتی را که در حین حمل و نقل موزها به وجود بیاید، پوشش می‌دهد.

۴. حواله به فروشنده
در این مرحله، کلیه هزینه‌های خرید بار باید به فروشنده با صدور حواله پرداخت شود. این گام نیاز به تجربه و تخصص کافی دارد تا با کمترین ریسک و هزینه، حواله بهینه صادر شود.

۵. هماهنگی حمل با کشتیرانی
حمل دریایی یکی از مهم‌ترین قسمت‌ها برای واردات و ترخیص موز است. به دلیل حساسیت موز به شرایط حمل، نیاز به استفاده از کانتینرهای یخچالی با دمای مناسب و رطوبت کنترل شده داریم. این کانتینرها به منظور حفظ کیفیت و طول عمر موز در طول حمل دریایی استفاده می‌شوند. جهت رزرو و بوک کانتینر یخچالی می‌توانید با کارشناسان ما تماس بگیرید.

با رعایت این مراحل و انجام صحیح هر یک از آن‌ها، می‌توانید واردات موز را به بهترین شکل ممکن انجام دهید و از تمامی خطرات و مشکلات مرتبط با این فرآیند جلوگیری کنید.

ترخیص موز از گمرک

واردات و ترخیص موز از گمرک نیازمند آماده‌سازی مدارک و مجوزات مختلفی است. در ادامه، مراحل این فرآیند به صورت مختصر شرح داده می‌شود:

۱. دریافت قبض انبار گمرکی
– پس از ورود بار موز به گمرک، باید قبض انبار گمرکی را دریافت کنید. این قبض شامل اطلاعاتی از قبیل تاریخ ورود کالا، تعداد بسته‌ها، وزن محموله و غیره است.

۲. تهیه و ارسال اسناد ضروری
– اسناد مورد نیاز را تهیه کرده و قبل از اظهار به گمرک، به بانک عامل ارسال کنید تا بررسی و تایید شوند.

۳. تکمیل و ارائه مدارک
– مدارکی از قبیل ترخیصیه، قبض انبار، لیست عدلبندی، فاکتور، بارنامه، کپی کارت بازرگانی، مجوز ثبت سفارش، گواهی مبدا، بیمه نامه و پروانه بهره‌برداری را در سامانه EPL اظهار کنید.

۴. احراز هویت و دریافت شماره ثبت (کوتاژ)
– پس از تایید مدارک موجود در اظهارنامه، یک شماره ثبت یا کوتاژ به اظهارنامه اختصاص داده می‌شود.

۵. بررسی توسط کارشناسان
– کارشناسان و بازرگانان اسناد ارائه شده را مورد بررسی قرار داده و مسیر ترخیص کالا را تعیین می‌کنند (مسیر زرد، قرمز یا سبز).

۶. تطبیق تعرفه گمرکی
– کارشناسان تعرفه گمرکی را که به کالا تعلق می‌گیرد، بررسی و تطبیق می‌دهند. در صورت هرگونه اختلاف، آن را گزارش می‌کنند.

۷. صدور پروانه سبز کالا و سند ترخیص
– پس از تایید مدارک، پروانه سبز کالا و سند ترخیص صادر می‌شود.

۸. پرداخت هزینه‌ها و دریافت کالا
– پس از پرداخت هزینه‌های مربوطه، کالا را می‌توان از انبارداری دریافت و بارگیری کرد.

۹. صدور مجوز خروج کالا
– در نهایت، مجوز خروج کالا از گمرک صادر می‌شود و صاحب کالا می‌تواند نسبت به حمل آن به مقصد اقدام کند.

با رعایت این مراحل و ارائه مدارک لازم، می‌توانید واردات و ترخیص موز از گمرک را به‌صورت کارآمد و بدون مشکل انجام دهید.

تعرفه گمرکی واردات موز

با عنایت به تغییر شماره تعرفه موز سبز از ۰۸۰۳۱۰۰۰ به ۰۸۰۳۹۰۱۰ و عدم امکان اظهار واردات در ثبت سفارشات بعد از ابلاغیه هیات وزیران (مورخ ۱۴۰۳/۰۳/۰۱)، ثبت سفارشاتی که با شماره تعرفه ۰۸۰۳۱۰۰۰ صورت گرفته و تاریخ صدور آنها بعد از این تاریخ می باشد می بایست قبل از هرگونه تامین ارز، ابزار پرداخت و اظهار واردات نسبت به تغییر شماره تعرفه ثبت سفارش اقدام نمایند.

در مواردی که قبلاً بر روی ثبت سفارش، تامین ارز یا ابزار پرداخت و یا اظهار واردات صورت گرفته است و امکان اظهار جدید در گمرک با شماره تعرفه ۰۸۰۳۱۰۰۰ وجود ندارد پرونده های مربوطه به صورت موردی به معاونت بازرگانی اعلام گردد.

تعرفه واردات برای محصولات وارداتی از جمله موز هر سال به صورت ثابت تعیین می‌شود و به گمرکات اجرایی و شرکت‌های بازرگانی اعلام می‌گردد. به طور متوسط، تعرفه واردات برای میوه موز، حدود ۵ تا ۱۵درصد است.

بر اساس این کد، تعرفه حقوق ورودی موز ۱۰ درصد می‌باشد و در گروه کالایی ۲۶ و مجاز جهت واردات قرار دارد. منتهی در صورت داشتن مجوز تخفیف از گمرک (ثبت سفارش و واردات موز از محل پروانه‌های صادراتی سیب درختی و پرتقال) این عدد به ۵ درصد کاهش می‌یابد. در صورت ثبت سفارش از محل پروانه‌های صادراتی کیوی، همچنان مجاز به واردات موز هستیم، اما حقوق ورودی شامل تخفیف نمی‌شود.

وضعیت واردات موز در ایران

ایران یکی از واردکنندگان عمده موز در منطقه خاورمیانه است. کشورهای اکوادور، فیلیپین، هند و ترکیه از جمله مهم‌ترین صادرکنندگان موز به ایران هستند. حجم واردات موز به ایران به دلیل تقاضای بالای مصرف‌کنندگان، به‌ویژه در فصول گرم سال، همواره قابل توجه بوده است.

فرصت‌های واردات موز به ایران

1. تأمین نیازهای مصرفی: موز به‌عنوان یکی از میوه‌های پرمصرف و محبوب در ایران، نیازهای زیادی را در بازار داخلی ایجاد کرده است. واردات موز، این نیازها را به‌طور مؤثری تأمین می‌کند.
2. ارزش غذایی بالا: موز به دلیل خواص غذایی فراوان، از جمله ویتامین‌ها، مواد معدنی و فیبر، جایگاه ویژه‌ای در رژیم غذایی مردم دارد و مصرف آن به‌سلامت جامعه کمک می‌کند.
3. قیمت مناسب: واردات موز از کشورهایی که تولید انبوه دارند، امکان خرید با قیمت مناسب را فراهم می‌کند که می‌تواند به نفع مصرف‌کنندگان باشد.
4. اشتغال‌زایی: فرآیند واردات، توزیع و فروش موز منجر به ایجاد فرصت‌های شغلی در بخش‌های مختلف از جمله حمل و نقل، انبارداری و فروش می‌شود.

چالش‌های واردات موز به ایران

1. مشکلات ارزی: نوسانات نرخ ارز و مشکلات در تأمین ارز برای واردات از جمله چالش‌های مهمی است که واردکنندگان با آن مواجه هستند.
2. تحریم‌ها: تحریم‌های اقتصادی علیه ایران می‌تواند مشکلات زیادی را در فرآیند واردات ایجاد کند، از جمله محدودیت در دسترسی به بازارهای جهانی و مشکلات در حمل و نقل بین‌المللی.
3. کیفیت و استانداردها: تضمین کیفیت و رعایت استانداردهای بهداشتی و قرنطینه‌ای در واردات موز اهمیت زیادی دارد. هرگونه کوتاهی در این زمینه می‌تواند سلامت مصرف‌کنندگان را به خطر اندازد.
4. رقابت با محصولات داخلی: اگرچه موز به‌طور گسترده در ایران تولید نمی‌شود، اما واردات گسترده می‌تواند بر تولیدات محدود داخلی تأثیر منفی بگذارد و نیاز به تنظیم واردات برای حمایت از کشاورزان داخلی است.
5. هزینه‌های حمل و نقل و نگهداری: موز به دلیل فسادپذیری بالا نیازمند شرایط خاصی برای حمل و نقل و نگهداری است. مشکلات در این زمینه می‌تواند منجر به ضایعات و افزایش هزینه‌ها شود.

راهکارهای بهبود فرآیند واردات موز

1. تسهیل فرآیندهای گمرکی: ساده‌سازی و تسریع فرآیندهای گمرکی می‌تواند به کاهش زمان و هزینه واردات کمک کند.
2. تأمین ارز مورد نیاز: ایجاد سازوکارهای مناسب برای تأمین ارز مورد نیاز واردکنندگان می‌تواند مشکلات ارزی را کاهش دهد.
3. حمایت از تولید داخلی: تعیین تعرفه‌های مناسب و ارائه حمایت‌های لازم از تولیدکنندگان داخلی می‌تواند توازن بین واردات و تولید داخلی را حفظ کند.
4. بهبود سیستم‌های حمل و نقل و نگهداری: توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل و نگهداری محصولات فسادپذیر مانند موز، می‌تواند به کاهش ضایعات و افزایش بهره‌وری کمک کند.
5. کنترل کیفیت: اجرای سختگیرانه استانداردهای بهداشتی و قرنطینه‌ای برای واردات موز می‌تواند سلامت مصرف‌کنندگان را تضمین کند.

نتیجه‌گیری برای واردات موز

واردات موز به ایران با توجه به نیازهای بالای مصرفی و شرایط اقلیمی کشور، امری ضروری و حیاتی است. این فرآیند با فرصت‌ها و چالش‌های مختلفی همراه است که نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و اجرای سیاست‌های کارآمد است. با اتخاذ رویکردهای مناسب، می‌توان از فرصت‌های موجود بهره‌برداری کرده و چالش‌های پیش‌رو را مدیریت کرد تا واردات موز به بهترین شکل ممکن صورت گیرد و نیازهای مصرف‌کنندگان به‌طور مؤثری تأمین شود.